Emai: lamviptv92@gmail.com
Cá Hải Hồ Quỷ Đốm
Cá Hải Hồ Quỷ Đốm, một loại cá Hải Hồ rất được ưa chuộng trong giới người chơi cá cảnh. Thường thì khi một người chơi cá cảnh nuôi và nghiên cứu về cichlid, họ sẽ trở nên ngày càng chuyên sâu vào lĩnh vực này. Bắt đầu với việc nuôi cichlid Nam Mỹ gần hai thập kỷ trước, niềm đam mê đã dẫn dắt tôi tập trung vào các loài ăn đất, đặc biệt là những con thuộc chi Satanoperca. Theo kiến thức của tôi, chi cá này hiện có sáu loài: S. jurupari, S. leucosticta, S. pappaterra, cùng với ba loài khác thuộc nhóm cá quỷ đốm, bao gồm Satanoperca daemon, S. lilith và S. acuticeps. Trong số ba loài đầu tiên (thuộc nhóm juruparoids), chúng khá khó nuôi và lai tạo, trong khi ba loài còn lại là một thách thức đặc biệt với các người chơi cá cảnh về việc sưu tầm, duy trì và sinh sản.
Satanoperca daemon hiện đang trở thành một loài phổ biến ngoài thú chơi, thường được xuất khẩu từ vùng nước đen ở Colombia. Ngoài ra, Satanoperca daemon còn có hai đốm đen ở hai bên lườn, phía dưới đường bên, giúp chúng có cái tên "cá quỷ đốm".
Là một loài ăn đất, cuộc sống của Satanoperca daemon liên quan chặt chẽ đến đáy hồ; do đó, hồ nên có đáy rộng. Để nuôi loài này, tôi đề xuất hồ có kích thước tối thiểu là 75 gallon cho cá trưởng thành, vì chúng có thể lớn đến 10 inch khi ở trong hồ nuôi.Việc nghiên cứu về thành phần hóa học của nước đen rất quan trọng đối với việc chăm sóc và nuôi dưỡng loài cá Satanoperca daemon. Theo Goulding và các cộng sự vào năm 1988, nước đen thường có pH dao động từ 3.5 đến 5.3 và độ cứng rất thấp, thường dưới 1 dH. Đặc điểm của nước đen này chính là sự hòa tan của chất tannin, khiến cho nước trở nên đen như màu trà. Dựa trên kinh nghiệm cá nhân, tôi tin rằng điều kiện môi trường mà Satanoperca daemon yêu thích có thể được tái tạo trong hồ cá. Bằng cách sử dụng bộ lọc thẩm thấu ngược và thêm các chất tannic và humic acid (thường là mùn rêu, gỗ đầm, lá sồi hoặc sản phẩm thương mại tương tự), ta có thể tạo ra một môi trường nước đen đơn giản cho cá daemon.
Điều quan trọng hơn cả pH và độ cứng là chất lượng nước. Các loài cá trong nhóm này dường như rất nhạy cảm với chất thải và Satanoperca daemon lại càng kén chọn hơn. Nước ô nhiễm có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như lở mút đường bên hoặc đầu ở loài cá này. Tuy nhiên, điều này không ảnh hưởng đến các loài S. jurupari và S. leucosticta. Việc duy trì chất lượng nước thông qua thay nước định kỳ và sử dụng các phương pháp lọc hóa học hiệu quả như PolyFilter có thể giúp điều trị các vấn đề này.
Tuy nhiên, cần phải cân nhắc khi sử dụng các phương pháp điều trị bệnh, vì một số liệu hóa học có thể bị loại bỏ khỏi môi trường nước, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cá. Bệnh phù mỹ là một vấn đề khác mà người chơi cá cần phải chú ý, và việc duy trì chất lượng nước là chìa khóa để phòng tránh tình trạng này. Để nuôi dưỡng thành công loài cá Satanoperca daemon, việc duy trì nhiệt độ nước ở mức 84-88 độ F cũng rất quan trọng.Việc trang trí bể cá của Satanoperca daemon cần phản ánh đúng các yếu tố sinh học và sinh thái học của loài cá này. Theo nghiên cứu của Goulding và các cộng sự vào năm 1988, Satanoperca daemon thường được tìm thấy dọc theo các bờ có gỗ trên nền cát. Để tái tạo môi trường sống tự nhiên của chúng, bạn nên sử dụng cát lọc mịn, màu nâu nhạt làm đáy nền. Một lớp cát dày khoảng 1.5-2 inch sẽ giúp cá có thể sàng lọc và di chuyển cát để tìm kiếm thức ăn, từ đó chúng được biết đến với cái tên "eartheater" hay "ăn đất". Mặc dù chúng thích sống ở vùng nước mở, việc cung cấp nhiều mớ gỗ ngâm làm chỗ trú ẩn cho chúng cũng rất quan trọng.
Satanoperca daemon là một loài cá cichlid khá thân thiện và không quá hung dữ so với các loài cá khác trong bể. Tuy nhiên, chúng có thể cạnh tranh thức ăn với các loài cá lớn và nhanh nhẹn hơn như Hemiodopsis spp. hoặc Mylossoma spp. Do đó, việc nuôi chung với các loài cichlid khác như Uaru amphiacanthoides, Pterophyllum spp. (ông tiên) và Mesonauta spp. sẽ là lựa chọn tốt nhất. Không cần phải có các loài cá khác như tiêu ngư khi nuôi Satanoperca daemon, vì chúng không nhút nhát như một số loài cichlid khác.
Khi cho ăn, Satanoperca daemon khá dễ chiều và chúng thường chấp nhận nhiều loại thức ăn khác nhau. Thức ăn viên chìm to, thỏi thức ăn và thức ăn khô-đông lạnh đều là lựa chọn tốt cho chúng. Việc nuôi riêng loài cá này cũng giúp quản lý chất lượng nước dễ dàng hơn và giảm thiểu tình trạng stress cho chúng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc nuôi riêng một loài cũng có thể dẫn đến tình trạng rách vây ở một số cá.Vào tháng sáu năm 1990, tôi đã mua năm con cá Satanoperca daemon và thả chúng vào hồ có dung tích 35 gal. Để duy trì môi trường sống cho các con cá này, tôi đã sử dụng một hệ thống lọc gồm bộ lọc mưa kết hợp với bộ lọc thùng được vận hành bởi máy bơm từ. Hàng tuần, tôi thường vệ sinh lớp bông lọc và thùng của bộ lọc mưa, cũng như thay thế lớp PolyFilter nếu cần. Hộp lọc nếp của bộ lọc thùng cũng được thay mới sau mỗi ba tuần. Ngoài ra, tôi thường thực hiện việc thay nước và vệ sinh đáy nền hồ mỗi tuần để đảm bảo môi trường trong hồ luôn trong tình trạng tốt nhất.
Nhiệt độ của nước được duy trì ở mức 88 độ F và độ pH được điều chỉnh ở mức 4.3 do nước máy ở Vancouver rất mềm. Các con cá dường như rất thoải mái trong điều kiện môi trường này và sau mười tám tháng, chúng đã phát triển từ kích thước trung bình 1.2 inch lên đến 6 inch khi chúng được chuyển sang hồ có dung tích 55 gal. Sau khi tôi dời nhà và xây dựng một phòng nuôi cá mới, tôi đã có thể chuyển các con cá sang hồ có dung tích 180 gal.
Khoảng khi chúng gần hai tuổi, một cặp cá đã hình thành và bắt đầu thể hiện hành vi bắt cặp. Trong điều kiện hồ rộng lớn, thường sẽ có một cặp cá hình thành và loài Satanoperca daemon cũng không ngoại lệ. Trong giai đoạn sinh sản, chúng thường trở nên hung dữ hơn và có thể xua đuổi các con cá khác đến các góc cao hơn của hồ. Tuy nhiên, thiệt hại chủ yếu chỉ là rách vây, thỉnh thoảng tróc vảy và giảm cơ hội tranh mồi.
Sau khi quan sát hành vi bắt cặp của chúng trong một tuần, tôi đã quyết định bắt và nuôi riêng cặp cá này trong hồ 55 gal để khuyến khích quá trình sinh sản. Xác định giới tính của loài cá cichlid này không phải là điều dễ dàng, nhưng thông qua kinh nghiệm, tôi nhận thấy rằng cá cái thường có đai ở bụng và thường mập mạp hơn so với cá đực. Các cá cái cũng thường bắt đầu đào hố và ve vãn cá đực, dành nhiều thời gian để xua đuổi các con cá khác khỏi khu vực sinh sản của mình.Việc bắt cặp ở loài Satanoperca daemon rất đặc biệt và phức tạp. Trước khi bắt đầu quá trình sinh sản, cặp cá thường thể hiện những hành vi như kè ngang, lắc đầu, câu mỏ và phùng mang để thể hiện sự quan tâm và tương tác với nhau. Khi chuẩn bị đẻ trứng, chúng sẽ tiến hành đào bới một lượng đất lớn để tạo ra các hố đẻ trứng. Các hố này thường được đào sâu trên nền hồ, làm trơ ra phần lớn đáy kiếng với cát chất cao về phía thành hồ.
Theo quan sát của các nhà nghiên cứu, quá trình bắt cặp và đào bới có thể kéo dài trong nhiều ngày và không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ. Có trường hợp mà sau khi hoàn thành việc đào bới, cặp cá có thể ngừng sinh sản mà không đẻ trứng. Điều này có thể xảy ra do nhiều yếu tố khác nhau, như sự không hòa hợp giữa cá đực và cá cái hoặc điều kiện môi trường không phù hợp.
Một ví dụ cụ thể là khi cặp cá đều là cá cái và đã đẻ trứng cách nhau ba tuần mà không có sự thụ tinh. Trong trường hợp này, cặp cá thường sẽ được tách ra và trả về hồ gốc để hy vọng rằng một cặp mới sẽ hình thành và sinh sản thành công. Quá trình sinh sản thứ hai của một cặp cá khác thường diễn ra suôn sẻ hơn, với cả hai cá thể hoàn thành nhiệm vụ của mình.
Khi cá cái bắt đầu rải trứng, chúng thường thực hiện nhiều đợt lướt thử lên đáy hố trước khi rải trứng. Mỗi đợt lướt có thể rải khoảng 15-18 trứng, mỗi trứng có hình dạng và màu sắc đặc trưng. Sau đó, cá đực sẽ bơi vào để thụ tinh cho trứng theo cách thức đẻ trứng-mặt đáy điển hình. Quá trình này thường kéo dài khoảng 1.5 giờ và kết thúc khi có khoảng 150-200 trứng được sắp xếp theo dạng dĩa tròn.Trứng của loài satanopercoids không được xử lý như các loài ấp miệng khác mà thường được chôn dưới lớp cát dày sau khi đẻ. Điều này làm cho quá trình sinh sản của chúng trở nên độc đáo và khác biệt so với các loài khác. Ví dụ, Satanoperca daemon có phương pháp ấp trứng dưới sỏi sau khi đẻ, điều này chưa từng được ghi nhận ở các loài satanopercoids khác.
Sau khi cá cái đẻ trứng, chúng canh bên trên trứng và sử dụng vây ngực để quạt trứng, trong khi cá đực tuần tra xung quanh khu vực sinh sản. Tuy nhiên, sau một thời gian, nếu trứng không được cha mẹ dời ra, điều này có thể là dấu hiệu cho thấy quá trình sinh sản không thành công.
Mặc dù đã có nhiều nỗ lực để tìm ra nguyên nhân gây ra sự thất bại trong việc sinh sản của loài satanopercoids, vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua. Các yếu tố như chất lượng nước, thành phần hóa học, và loại đáy nền đều đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh sản của chúng. Việc hiểu rõ hơn về các yếu tố này sẽ giúp cải thiện khả năng sinh sản của loài satanopercoids trong môi trường nuôi.
Với những nghiên cứu và quan sát kỹ lưỡng, hy vọng rằng chúng ta sẽ có thêm thông tin và hiểu biết về cách thức sinh sản của loài satanopercoids, từ đó giúp cho việc nuôi và bảo tồn chúng trở nên hiệu quả hơn.Theo Jeff Cardwell (thông tin cá nhân), việc thu hoạch cá non Satanoperca daemon có thể được thực hiện trong môi trường tái tạo tự nhiên, tương tự như cách mà Apistogramma spp. sinh sản. Do đó, để tạo điều kiện cho việc sinh sản lâu dài, ông đã cung cấp đáy nền lá ngâm trong bể cá của mình, với hy vọng rằng Satanoperca daemon có thể sử dụng lá để đậy trứng giống như trong tự nhiên. Tuy nhiên, trong môi trường nuôi nhốt, lá có thể bị chôn vùi khi cá bắt đầu đào bới để xây tổ và sinh sản.
Rõ ràng là việc sinh sản và chăm sóc cá Satanoperca daemon đem lại nhiều thách thức đáng chú ý, nhưng kiến thức và kỹ năng mà người chơi cá cảnh học được khi làm việc với loài cá này là điều làm cho hoạt động nuôi cá cảnh trở nên thú vị hơn bao giờ hết, đặc biệt là đối với những người yêu thích nuôi cá cichlid. Như đã đề cập, bài viết không kết thúc bằng việc báo cáo thành công trong việc sinh sản loài cá này. Hy vọng rằng thông tin được chia sẻ ở đây sẽ tạo ra cơ hội cho việc trao đổi ý kiến và gợi ý, từ đó dẫn đến thành công trong việc sinh sản loài cá xinh đẹp này.
Ngoài ra, sau khi đăng bài viết này, tác giả đã nhận được một cuộc gọi từ Martha Clark ở Detroit, Michigan, với câu hỏi về việc sinh sản Satanoperca daemon. Sau một thời gian ngắn trò chuyện, Martha đã thành công trong việc sinh sản cặp cá của mình. Cặp cá đã tạo một cái hang dưới đáy bể cá để đẻ trứng, sau đó chúng chăm sóc trứng trực tiếp trên mặt kiếng. Martha đã di chuyển trứng sang một lò ấp riêng biệt để chúng nở và phát triển, sau đó cung cấp ăn cho ấu trùng Artemia mới nở. Tuy nhiên, Martha cũng gặp khó khăn khi chăm sóc ấu trùng, vì chúng rất nhạy cảm với chất lượng nước và dễ tử vong nếu không được chăm sóc đúng cách. Điều này một lần nữa chỉ ra rằng việc chăm sóc Satanoperca daemon đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ năng cao, nhưng cũng chứng minh rằng loài cá này có khả năng sinh sản thành công trong môi trường nuôi nhốt.Ghi chú chi tiết về tình hình của cá trong bể nuôi của tôi. Có một số con cá trưởng thành đã bị ảnh hưởng bởi bệnh phù trong quá trình tái xây dựng hệ thống nuôi cá. Tuy nhiên, để bổ sung vào bể, tôi đã mua thêm sáu con cá vào tháng mười một năm 1994. Hiện tại, những con cá này đang tiến gần đến độ tuổi và kích thước lý tưởng cho việc sinh sản. Tôi rất hy vọng rằng chúng sẽ bắt đầu tự nhiên và sinh sản thành công trong môi trường nuôi cá của tôi. Điều này sẽ giúp tăng số lượng cá trong bể và duy trì sự cân bằng sinh thái trong hệ thống nuôi cá của tôi.
Kết luận
Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về quá trình sinh sản của loài cá Satanoperca daemon và những thách thức mà người chơi cá cảnh có thể gặp phải khi nuôi loài cá này. Từ việc xác định giới tính đến quá trình ấp trứng và chăm sóc con cá non, việc sinh sản loài cá này đòi hỏi sự kiên nhẫn, kỹ năng và hiểu biết sâu rộng về sinh học của chúng.
Việc chăm sóc và sinh sản Satanoperca daemon không chỉ là một thách thức mà còn là một cơ hội để người chơi cá cảnh hiểu rõ hơn về hành vi sinh sản của loài cá cũng như giúp bảo tồn và phát triển số lượng cá trong môi trường nuôi. Qua việc chia sẻ thông tin và kinh nghiệm, chúng ta có thể học hỏi và cùng nhau tạo ra những điều kiện tốt nhất cho việc sinh sản thành công của loài cá này.
Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về quá trình sinh sản của Satanoperca daemon và khuyến khích bạn tham gia vào hoạt động nuôi cá cảnh một cách có trách nhiệm và hiệu quả. Hãy tiếp tục nghiên cứu, chia sẻ và học hỏi để mang lại sự thành công trong việc nuôi cá và bảo vệ môi trường sống của chúng.
Cuối cùng, hãy nhớ rằng việc nuôi cá là một hành trình dài hơi đòi hỏi sự kiên nhẫn và tận tâm. Chỉ thông qua sự đam mê và nỗ lực không ngừng, chúng ta mới có thể đạt được mục tiêu của mình trong việc nuôi cá cảnh và bảo vệ các loài cá quý hiếm như Satanoperca daemon. Chúc các bạn thành công và hạnh phúc trong hành trình nuôi cá của mình!
0
